Nuran Ünver Ay

 

1955 yılında Karaman'da toprak damlı bir evde ilk çocuk olarak doğ-du. İlkokulu Karaman Cumhuriyet İlkokulu’nda, ortaokulu Karaman Yunus Emre Ortaokulu’nda, liseyi Karaman Lisesi’nde okudu. Üniversite eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi, Maden Fakültesi, Metalurji Mühendisliği’nde 1978’de bitirdi.

Aynı üniversitede Metalurji (Malzeme) Mühendisliği alanında 1979’da Yüksek Mühendis ve 1989’da Doktor unvanlarını aldı. 1980 yılında Eskişehir Devlet Mühendislik Mimarlık Akademisi’nde akademik hayatı başladı. 1982 yılında Eskişehir’deki yükseköğrenim kurumları Anadolu Üniversitesi adı altın- da birleştirildi. Anadolu Üniversitesinde 1990-1995 Yardımcı Doçent, 1995-2000 Doçent, 2000-2018 Profesör olarak görev yaptı. Kasım 2002-Kasım 2005 döneminde Anadolu Üniversitesi Senatosunda, Mühendislik Mimarlık Fakültesi’nin Senatörü, 04.01.1994-09.02.1998 ve 01.06.1998-27.09.1999 tarihleri arasında Anadolu Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Seramik Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı olarak çalıştı. 18 Mayıs 2018’den itibaren de Eskişehir Teknik Üniversitesi’nde Profesör olarak görev yapmaktadır. 12.10.2018 den beri Eskişehir Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölüm Başkanlığı görevini sürdürmektedir.

Anadolu Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Kütahya Meslek Yüksek Okulu ve Bilecik Meslek Yüksek Okulu’nda ve Eskişehir Teknik Üniversitesi’nden binlerce öğrenciye çeşitli derslerde bildiklerini aktarmıştır. Çok sayıda lisans, 24 yüksek lisans ve 13 doktora öğrencisinin danışmanıdır. Ulusal ve uluslararası kongrelerde sunulan bildirileri ve basılmış makaleleri bulunmaktadır. 10 tane ulusal patent başvurusundan 4’ü, 10 adet uluslararası patent başvurusundan 1’i tescillenmiştir. Çok sayıda bilimsel araştırma projesinde yürütücü veya araştırmacı olarak görev yapmıştır. Halen Eskişehir Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği bölümünde Öğretim Üyesi olarak çalışan Prof. Dr. Nuran Ay evli olup, 2 oğlu, bir gelini ve 2 torunu vardır.

Akademik hayatında, Maden Fakültesi’nden metalurji mühendisi olarak çalışmalar yapmıştır. 1990 yılında “Kok tozlarının biriketlenmesi” ile başlayan çalışmalarını kömür ve kromit işleyen fırınların baca tozlarının endüstriye kazandırılması takip etmiştir. Ayrıca kil, kaolen, feldispat, manyezit, ponza, perlit, alçı, kum ile çeşitli araştırmalar yapmıştır. “İstanbul Silis Kumunun Zenginleştirilmesi” adlı çalışma bir sanayici tarafından sanayiye kazandırılmış, çalışmadaki yüksek lisans öğrencisi işletmede yönetici olmuş ve istihdam yaratılmıştır. Araştırmalarında maden ve enerjiyi birbirinden ayırmamıştır. Enerji üretilebilecek “Toz Kok Kömürünün Kullanılabilirliği” veya çeşitli madenleri kullanarak üretilen ürünlerin örneğin “Daha Az Enerji İle Yumuşak Porselen Üretimi” gibi konularda çalışmalar yapmıştır. Tacikistan’dan doktora yapmaya gelen bir öğrenci ile iki ülkenin “Galen Konsantrelerinin Asidik Ekstraksiyonu” adlı çalışmayı yapmıştır.

Ülkemizin dünyanın en zengin BOR madenine sahip olmasından dolayı bor çalışmaya yönelmiştir. Yapay bir bor bileşiği olan bor nitrür ile ilgili çalışmaları 1996 yılında başlamıştır. Bor Nitrür ile ilgili literatür çalışması tamamladıktan sonra laboratuvarda kullanılacak gerekli cihazların nasıl üretilebileceği araştırmış, kullanılacak makine ve cihazların tasarlanması, imal ettirilmesi, montajı ve kullanılabilir hale getirilmesini sağlamıştır. Anadolu Üniversitesi’nin desteği ile bor nitrür üretimi ile ilgili teknolojik bilgi oluşturularak gram boyutunda bor nitrür üretimi gerçekleştirilmiştir. 4691 sayılı yasadan önce üniversite öğretim üyelerinin laboratuvarda ürettikleri bilgileri sanayiye aktarma olanağı yok denecek kadar sınırlıydı. Yasanın yürürlüğe girmesi ile ülkemiz sanayinin gelişmesi ve yeni istihdam alanlarının yaratılması için gerekli bilginin laboratuvardan sanayiye aktarılma imkânı oluşmuştur. Bu yasadan faydalanarak Anadolu Üniversitesi’nin müsaadeleriyle Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesinde 2006 yılında ATAP A.Ş. bünyesinde faaliyet gösteren bir teknopark şirketi olan BORTEK Bor Teknolojileri ve Mekatronik San. ve Tic. A.Ş. şirketinin kurucusudur. Laboratuvarda üretilen bilgi ve teknolojiler daha büyük boyutlu olarak sanayiye aktarma çalışmaları BOREN Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK, KOSGEB desteğiyle kullanılan tüm makine ve cihazlar tasarlanmış, imal ettirilmiş, montajı yapılmış ve gramdan kilogram boyutunda bor nitrür üretimi başarılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda bor oksit cam, turbostratik bor nitrür, hekzagonal bor nitrür, BORTEK 11, BORTEK 01, BORTEK W01, BORONMAX, kompozit hBN kaplama, antifouling ürünler, Knflex krem ve ağız bakım ürünleri gibi yeni ve farklı uç ürünler oluşturulmuştur.

Akademik hayatımda ilkokulun çok etkili olduğunu düşünüyorum. İlkokul öğretmenim Ekrem Zeren her zaman ütülü kıyafetleri, temiz ayakkabılarıyla bizi karşılardı. O çalışma disiplinini, merak etmeyi, soru sormayı ve Atatürk ilkelerini öğretti. Ortaokulda kütüphanede bulunan dünya klasiklerini okumak ufkumu daha da büyüttü. Lisede Fen kolunu seçmemin sebebi oldu. Karaman’da yoğun bir kültür ve eğitim ortamı yanında çok birikimli öğretmenlerin varlığı sayesinde lise sınıf arkadaşlarımın neredeyse tamamı üniversite mezunu oldular.

Üniversite tercihim sevgili babam Mehmet Ünver’in isteği ile oldu. O benim İTÜ’de okumamı istiyordu. İTÜ Maden Fakültesi Dekanı Ermenekli Prof. Dr. Ekrem GÖKSU’yu beraber ziyaret ettik. Kızların Maden Fakültesini çok tercih etmediğini söyledi ama babacığım Metalurji okumamı istediğinden kayıt oldum. Fakültenin o yıl kayıt olan ve devam eden tek kız öğrencisi olarak mezun oldum. Yüksek lisans yaparken evlendim. İlk oğlum dünyaya geldi. Eşimin tayini Eskişehir’e çıktı, ben üniversite ve çok sayıda fabrikaya iş müracaatında bulundum. Fabrikalar erkek olmadığım için başvurumu ret ettiler. Üniversiteden ise bekledikleri erkek asistan gelmediği için altı ay sonra alındığım bildirildi. Asistan olduğum için hocaların adına Eskişehir ve Kütahya’da derslere giriyor, doktora çalışmaları için İstanbul ve Ankara’ya gidiyordum. İkinci oğlum dünyaya geldi.

Sevgili ağabeyim Prof. Dr. Ekrem Ekinci ve hocam Prof. Dr. A. Emel Geçkinli akademik hayatımda rol modelim oldular. Geliştirdiğim ürünler yenilikçi ve dünyada ilk olanlardır. Bor nitrür konusunda ülkemizde ve dünyada çok ürünler geliştirileceğine inanıyorum ve yetiştirdiğim master ve doktora öğrencileri ile bu yolda çalışıyorum.

Bugünlere gelmeme destek olan aileme, anneme, babama, öğretmenlerime ve bu yazıyı yazmam için davet eden sevgili arkadaşım Karaman’da komşum Prof. Dr. Kenan Kaynaş’a sonsuz teşekkürlerimi sunarım.